<< Geri dön

DÜNDEN BUGÜNE SARIYAHŞİ VE CİVARINA BİR BAKIŞ… 23/08/2004 Tarihli yazi
           
Sarıyahşi doğumlu olup bizzat Sarıyahşi’de yaşayanlar ile yurt içi ve yurt dışında herhangi bir sebeple ikamet eden kardeşlerimden istirhamım şudur ki ailelerinin soy adı, lâkabı, boy, aşiret, oymak ve kabile isimlerini bildirirler ise 17.yüzyıldan itibaren mensubu bulundukları toplulukların nerelerde yerleştirilmiş oldukları bilgisine ulaşmak rahat olacaktır. Bu çalışmadan hazırlıklarını uzun bir süredir yapmakta olduğum   “ Sarıyahşi’nin Sosyo-Ekonomik Tarihi “ eserinin ortaya çıkması hızlanacaktır…

            ……………….( Yaklaşım, Yorum ve Denemeler )
1775’te, Karaman eyâletinde İsmail köyü ile Karapınar arasındaki Belenli(Belenli-burun)derbendine Eymir, Darıcı ve Aydın oymaklarından ellişer hane yerleştirildi. Karaman eyâletine tâbi Atçeken mukataası köylerinden Atlandı’ya 1752’de Boz-Ulus’a tâbi Küşne, Kara Halilli, Danişmendlü ve Çayan cemâatlerinden 200 hane iskan edildi. Koçhisar ile Konya arasında, Koçhisar’a tâbi Çiğinağıl köyüne derbend mahalli olduğundan Boynu-incelü cemâatinden Kuzulu oymağı yerleştirildi.
            Boynu-incelü Türkmenleri grubuna tâb, cemâatler, her biri bir mahalle olmak üzere Nevşehir’e yerleştirilmiştir. Bunları; Salurlu-i kebir 102 hane, Salurlu-i küçek ( Sagir ) 106 hane, Botnu-incelü 98 hane, Kürd Mehmedlü 72 hane, Horasanlu 22 hane, Bekdik 79 hane, Heriklü 79 hane, Kütüklü 35 hane, Dumanlu 127 hane, Karaca Kürd 59 hane, Delüler 29 hane, Savculu 174 hane, Kurtulu 43 hane, Hacı Ahmedlü 60 hane, Kursulu 40 hane, Kurutlu 40 hane, Ada Kurutlusu 65 hane olarak sayabiliriz. Bu cemâatlerden Kurutlu, Karaca Kürd ve Delüler grubu iskandan kaçarak yerleşmek istememişlerdi. Bunun üzerine boy beyleri ve oymak kethüdalarıyla birlikte Nevşehir’e gitmeleri ve iskan edilmeleri yolunda 1728’de bir emr-i şerif gönderilmiştir.
            Danişmendlü Türkmenlerinden Şereflü cemâati reâyası Kayseri, Niğde, Aksaray ve Kırşehir taraflarında ahalinin ekinlerini hayvanlarına yedirmişler ve emsâli zararları olmuştur. Ahaliyi bunların mazarratından kurtarmak için 1726’da, cemâatin şakavatte bulunan 206 hanesi Rakka’da Gelgen nahiyesine iskan edilmiştir. Ayrıca, iskan emrine uymamaları hâlinde miriye vermek üzere 20.000 kuruş nezre bağlanmayı kabul etmişlerdi. Fakat 100’e yakın eşkıya, Rakka valilerinin sefere çıkmalarını fırsat bilerek iskan mahallerini terk etmişler; Kırşehir ve Aksaray sâkinlerinden Boynu-incelü’den başka Ayasuluğ sükkânından Sofulu cemâatini de alarak Kırşehir köylerinden Kaman, Çağırkan, Orta, Ömer-Hacılu, Kurus, Çiftlik ve Arkulad ahalisinin mallarını ve hayvanlarını gasbetmişlerdi. Bunun üzerine Rakka’daki iskan yerlerine kaldırılmak için teşebbüse geçilmiş ve bu hususta verilen emir çerçevesinde iskan olunmuşlardır.
Sarıyahşi, yerleşim yeri olarak hangi idarî birimlere bağlı idi?.. Bunun cevabını salnamelerde aramak ve bulmak mümkündür… Başlangıç olmak üzere Sarıyahşi’nin bağlı olabileceği/olduğu Osmanlı Devleti idari bölünüşünden bir kesiti aşağıda veriyorum. 

Eyâlet/vilayet	Sancak	Kaza
Karaman Eyaleti(1831)	Konya Beyşehir Akşehir Aksaray Kayseriyye Niğde Kırşehir Göçebe aşiretler (Pehlivanlu, Cermandelu,Şerefli, Boynuinceli, Abdalan )
Konya Vilayeti (1877/78)	Konya	Ereğli, Espkeşan, Ilgın, Akşehir, Yenişehir, Bozkır, Hadim, Seydişehir, Karapınar, Larende
	Teke (Antalya)	Akseki, Elmalı, Kaş, Alâiye
	Hamit (Isparta)	Eğridir, Uluborlu, Karaağaç, Yalvaç
	Niğde	Ürgüp,Aksaray, Bor, Nevşehir
	Burdur	Karaağaç, Tefenni
Konya Vilayeti (1881/82-1893)	Konya	Konya(merkez), Akşehir, Ilgın, Seydişehir, Bozkır, Hadim, Beyşehri, Karaman, Ereğli, Karapınar, Koçhisar
	Hamitabad(Isparta)	Isparta, Uluborlu, Yalvaç, Karaağaç, Eğridir
	Teke(Antalya)	Antalya, Alanya, Akseki, Elmalı, Kaş
	Burdur	Burdur, Tefenni
	Niğde	Niğde, Nevşehir, Ürgüp, Aksaray, Gülşehri(Arapsın), Bor, Ulukışla (Hamidiye)
Konya Vilayeti(1897)	Konya	Akşehir, Beyşehir, Seydişehir, Ilgın, Bozkır, Larende(Karaman), Hadim, Ereğli, Karapınar, Koçhisar
	Niğde	Niğde, Nevşehir, Ürgüp, Aksaray, Bor, Hamidiye (Maden), Arabsun (Gülşehir)
	Burdur	Burdur, Tefenni
	Hamidabad	Isparta, Uluborlu, Eğridir, Karaağaç, Yalvaç
	Teke	Antalya, Elmalı, Alaiye(Alanya), Akseki, Kaş
Konya Vilayeti(1914)	Konya	Akşehir, Beyşehir, Seydişehir, Ilgın, Bozkır, Karaman, Ereğli, Sultaniye, Koçhisar, Ermenak, Saiteli
	Burdur	Burdur, Tefenni
	Isparta	Isparta, Uluborlu,Eğridir, Karaağaç, Yalvaç

Tablonun incelenmesinden de anlaşılacağı gibi Sarıyahşi’nin dünü Karaman eyâleti, Konya vilayeti, Aksaray ve Koçhisar kazaları ile birlikte incelenmek ve değerlendirilmek durumundadır.

SARIYAHŞİ VE CİVARINA KİMLER YERLEŞMİŞTİR ?..

Oymak/Aşiret/Cemâatin Adı	Yerleşme Yeri	Bağlı Olduğu Topluluk
Ataklı (Ataklu)	Çölâbâd kazası ( Hamideli sancağı)	Yörükân Tâifesinden
Beğdik (Beğdiki)	Niğde, Aksaray, Maraş, Karaman, Bozok, Kırşehri sancakları, Danüşmendlü kazası (Karahisar-ı Sahib sancağı), Gülnar kazası ( İçel Sancağı), Canik sancağı, Haleb, Rakka, Adana eyâletler,, Yeni İl kazası (Sivas sancağı), Konya, Ereğli kazası (Konya sancağı), Nevşehir kazası ( Niğde sancağı), Eyübeli kazası ( Aksaray sancağı)	Konar-Göçer Türkmân Yörükânı Tâifesinden
Beğdik cemâatı, Danişmendlü aşiretindendir.
Boynuinceli(Boynuincelü) Boynuincelüler	Aksaray sancağı, Sivas, Kırşehri, Konya, Karaman, Bozkır kazası (Beğşehri sancağı), Hacıbektaş kazası (Kırşehir sancağı), Koçhisar kazası(Aksaray sancağı), Adana, Maraş, Nevşehir, Develi, Ilgaz kazası ( Kengiri sancağı), Niğde, Danişmendlü (Danimendli-i Sağir) kazası (Niğde sancağı)	Konar-Göçer Türkmân Yörükânı Tâifesinden
Danimendli Türkmen tâifesinden Boynuinceli aşiretinin yaylakları Develi ve Erciyes kazalarında olup kışlakları Aksaray ve Kırşehri sancakları idi. Boynuinceliler kabilesi, kendi hâlinde kâr-ü kisb ile meşgul ve ekseri okur yazar Haccülharemeyn ve zîkudret kimesneler olduklarına binaen Nevşehir’de yerleştirilmişlerdir. Boynuincelilerden Nevşehir’de sâkin olanlar Karacakürd ve Herekli ve Sadıklı ve Savcılı ve nefs-i Boynuinceli oymakları ve bunlardan maadâ on adet oymaktır. On sekiz cemâati vardır.
Bulatlar	Cisr-i Ergene kazası (Edirne eyâleti)
Câbirli ( Câbirlü)	Bozok ve Erzurum sancakları	Ekrad Tâifesinden
Camus, Camuscu	Maraş sancağı, Zülkadriye kazası (Maraş sancağı), Kasr-ı Maraş sancağı (Maraş eyâleti)	Yörükân Tâifesinden
Celâyir(Calayır)	Koçhisar kazası ( Aksaray sancağı)	Türkmân Yörükânı Tâifesinden
Çalış, Çalışlar	Ankara sancağı, Karahisar-ı Sahib Sancağı, Köprülü kazası (Paşa sancağı)	Konar-Göçer Türkmân Tâifesinden
Çıkın Ağıllı	Koçhisar kazası (Aksaray sancağı)	Yörükân Tâifesinden
Demirci, Demirciler, Demircili (Demircilü)	Tatar Pazarı kazası (Paşa sancağı), Ayasuluğ kazası (Aydın sancağı), Siverek sancağı (Diyarbekir eyâleti), Adana, Kayseriyye, Trabzon, Maraş, Niğde, Haleb ve Gelibolu sancakları, Kurşunlu kazası (Kengiri Sancağı) Ergani kazası (Diyarbekir sancağı), Eşbistan kazası (Maraş sancağı), Yeni İl kazası ( Sivas sancağı), Edirne kazası (Paşa sancağı),Karahisar-ı Nullu kazası (Hüdavendigar sancağı), Eyübeli kazası (Aksaray sancağı), Adranos kazası (Hüdavendigar sancağı), Abri kazası (Gelibolu sancağı)	Türkmân Yörükânı Tâifesinden
Döğer, Döğerli (Döğerlü),Döğerler	Rakka, Karahisar-ı Sahib, Çemişgezek, Karaman, Siverek, Adana, Sis, Sivas, Menteşe, Haleb, Aydın, Maraş ve Diyarbekir sancakları, Alacahanı mevkii (Kangal kazasında)	Türkmân Yörükânı Tâifesinden
Ekinci, Ekinciyân	Adana, Tarsus, Maraş sancakları, Rumkal’a kazası (Haleb eyâleti)	Yörükân Tâifesinden
Gökce, Gökceoba	Mardin, Musul-Nusaybin arası, Kayseriyye sancağı	Yörükân Tâifesinden
Gürcülü, Gürcüyân (Gürecilü, Güreciyân)	Maraş eyâleti	Yörükân Tâifesinden
Hacıahmedler,Hacıahmedli (Hacıahmedlü), Hacıahmedoğlu	Yeni İl kazası (Sivas sancağı), Haleb, Kırşehri, Aksaray, Akşehir, Maraş, Karaman, Niğde, Sivas, Konya sancakları, Nevşehir kazası (Niğde sancağı),Düşenbe kazası ( Alâiye sancağı), Zülkadriye kazası ( Maraş eyâleti), Eyübeli kazası ( Aksaray sancağı)	Konar- Göçer Türkmân Yörükânı Tâifesinden
Hatibler, Hatibli (Hatiblü)	Kütahya sancağı, Sultanyeri kazası (Paşa Sancağı)	Yörükân Tâifesinden
Karamusa, Karamusalar, Karamusalı (Karamusalu),Karamusacalı, Karamusalu,Karamusaoğlu	Kuzun kazası (Tarsus sancağı), Maraş eyâleti, Çermik sancağı (Diyarbekir eyâleti), Ankara sancağı,  Karasi sancağı, Yeni İl kazası (Sivas sancağı), Biga sancağı	Türkmân Yörükânı Tâifesinden
Koçak, Koçaklı (Koçaklu)	Sivas, Bozok, Niğde, Aydın ve Teke sancakları, Rumeli, Dimetoka, Tatar Pazarı ve Cisr-i Ergene kazaları ( Paşa sancağı), Güzelhisar-ı Aydın kazası (Aydın sancağı), Şeyhlü kazası (Kütahya sancağı), Dersim sancağı (Harput eyâleti), Uluborlu kazası (Hamid sancağı)	Türkmân Yörükânı Tâifesinden
Koçak cemâati, Bozulus  aşiretindendir.
Runkuş, Runkuşlu ( Rumkuş )	Yüreğir kazası (Adana sancağı), Adana eyâleti, Haymana kazası (Ankara sancağı)	Yörükân Tâifesinden
Sadık, Sadıklar, Sadıklı (Sadıklu, Sadıklı Yörükleri)	Aksaray, Kırşehri, Kayseriyye, Adana, Bozok, Maraş, Alâiye, Aydın, Konya, Çorum, Sivas, Kütahya ve Haleb sancakları, Eyübeli kazası (Aksaray sancağı), Osman Pazarı kazası (Niğde sancağı), Nevşehir kazası (Niğde sancağı), Edirne kazası ( Paşa sancağı), Yüreğir kazası (Adana sancağı), Danişmendli karyesi (Kocaeli sancağı), Bayburt kazası (Erzurum eyâleti), İzmir kazası (Sığla sancağı), Söğüt kazası (Ertuğrul sancağı)	Konar- Göçer Türkmân Yörükânı Tâifesinden
Sadıklı Ortaoba	Kırşehri sancağı	Yörükân Tâifesinden
Sadıklı Büyükoba	Kırşehri sancağı	Yörükân Tâifesinden
Sadıklı Küçükoba	Kırşehri sancağı	Yörükân Tâifesinden
Urunkuş	Kete kazası ( Hüdavendigar sancağı)	Yörükân Tâifesinden
Yusuflar, Yusuflu ( Yusufoğlu, Yusufoğulları, Yusufuşağı,Yusuf)	Antalya kazası (Teke sancağı), Edirne kazası (Paşa sancağı), İçel, Karaman ve Karahisar-ı Şarkî sancakları, Ordu kazası (Karahisar-ı Şarkî sancağı), Konya sancağı, Çatalca kazası (Tırhala sancağı), Tire kazası (İzmir sancağı), Karînâbâd kazası (Silistre sancağı)	Türkmân Yörükânı Tâifesinden

YARARLANILAN KAYNAKLAR
Halaçoğlu, Yusuf, XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun İskan Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmesi, TTK Yayınları, TTK Basımevi, Ankara 1991, s. 72, 76, 115
MAD, Maliyeden Müdevver Defterler, nu:8458, sene 1140, s. 277-78, 279-80, 358,
Orhonlu, Cengiz, Osmanlı İmparatorluğu’nda Derbend Teşkilâtı, İstanbul 1967
TÜRKAY, Cevdet, Başbakanlık Arşivi Belgelerine Göre Osmanlı İmparatorluğunda Oymak, Aşîret ve Cemaatlar, Tercüman Kaynak Eserler Dizisi, İstanbul 1979, s. 63, 67, 71, 82, 101, 209, 235, 250, 266, 267, 301, 319, 336, 345, 387, 389, 412, 482-483, 532, 639, 750, 783

DÜNDEN BUGÜNE SARIYAHŞİ VE CİVARINA BİR BAKIŞ (II)  geri dön
 ( Yaklaşım, Yorum ve Denemeler )
 Osmanlı Devletinde, feth/ilhak edilen yerlerde hâkimiyetin ve idarenin tam olarak yerleştirilmesi amacıyla hâli hazırdaki arazi, nüfus ve iskan durumu yerinde tespit edilerek bir takım sayım ve yazımlar yapılır, bu işleme de “ tahrir ” adı verilirdi.

Daha sonraki dönemlerde; tahta yeni bir padişahın geçmesi, zamanla meydana gelen genel değişikliklerin tespiti ve dirlik dağılımının yeniden düzenlenmesi gibi durumlarda eski kayıtlardan da yararlanılarak yeni tahrir(yazım)ler yapılırdı. Tahriri yapan kimselere “ il yazıcı ”, “ muharrir ” veya yaygın ifadesiyle “ tahrir emini ” denirdi. Sayım ve yazım esnasında sancak beyi, sancak kadısı ve bir kâtip hazır bulunur, böylece tahririn sıkı bir denetim içinde yapılması sağlanırdı.

Tahrir esnasında, yörenin daimî ve geçici iskan mahallerinde yaşayan halk, baba adlarıyla birlikte kayıt edilirdi. Ancak, kayıt edilen kimselerin vergiye tabi olan veya muaf tutulan yetişkin erkek nüfus olduğu bilinmelidir. Bu kimselerin yaşadıkları iskan mahal(yer)lerini, tabi oldukları vergi rejimine göre dahil edildikleri has, tımar,vakıf, mülk vb. idarî ve hukukî durumları da belirtilirdi. Bu tür ayrıntılı bilgilerin yer aldığı defterlere “ mufassal ”, tahriri yapılan yerin vergi gelirlerinin kimlere ne suretle tevcih edildiğini gösteren ve dirlik sahiplerinin ad, unvan ve gelir miktarlarını ihtiva eden deftere de “ icmal ” adı verilirdi.

Sarıyahşi ve bağlı olduğu yerleşim birimlerinin bulunduğu yöre, 1467’de Fatih Sultan Mehmet tarafından Karamanoğulları Beyliğinden alınarak Osmanlı Devletine katılmıştır. 1471 sayım ve yazımına göre, Karaman eyaletinin sancakları şunlardır:

 Konya, Larende(Karaman), Seydişehri ve Bozgır, Beyşehri, Akşehir, Ilgun, Niğde, Sucaüddin, Anduğu, Ürküp, Ereğli ve Aksara.

Selçuknameler ile 1471 yılına ait tahriri defterinde ve daha sonraki defterlerde Aksaray “ Aksara ”, Koçhisar da “ Koşhisar ” biçiminde yer almaktadır. Fatih devrinde Koçhisar, Karaman eyaletinin Aksaray sancağına bağlı bir kazadır.

 Sultan II. Bayezit döneminde yazılan 1500, Sultan III. Murat döneminde yazılan 1584 yılına ait defterlerde de Koçhisar, Aksaray sancağına bağlı bir kazadır. Bu durum, 1868’e kadar devam etmiştir.

Anadolu Selçuklu Devletinden Karamanoğulları Beyliği ve Osmanlı Devleti dönemlerinde Sarıyahşi’nin dünü, bugün olduğu gibi Koçhisar ve Aksaray ile birlikte yaşanmış/yaşanmaktadır.

1584 yılına ait Karaman eyaleti tahrir(yazım) defterinin bir bölümü ( 128 B-130 B’ye kadar) Aksaray sancağına bağlı Koşhisar kazasına ayrılmıştır. Defterde, Koşhisar kazasına bağlı köyler, nüfusları ve buralarda yaşayan cemaat adlarıyla sıralanmıştır. Belirtilen köyler şunlardır:

Hacı Enbiya, Mirsevan, Sürmelü, Mermerlüce, Değirmenlüce, Gevher, Örtülüpınar, Güllüce-i Küçük, Günlüpınar, Bilpınar (diğer adıyla Hont Hacı), Incık, Akin Sarayı, İnbisat, Buzağu, Devekovan, Kızılmescit, Kızılviran, Bucak, Masancık, Hırka, Ala Yundlu, Oranköy, Yelincek(diğer adı Seramin), Alay Köyü, Karakenise, Çardak, Öküzözü, Salnak, Yillüdere, Helvacı, Nasreddin, Halkalı Kuyu, Uluviran, Şeyhler(diğer adıyla Manastır), Torlaçkan(diğer Adıyla Altuntaş), Kardan, Eymür Fakihli, Adatepe, Kızılköy, Ağça Ahur, Karakuyu, Uzunova, Hisarcık, Karakaya Boğazı, Keçiöyüğü, Sundaüyiğü, Kozluca, Sarıkaya(diğer adıyla Sarıağıl), Oruklu, Demirkaran ve Samangedüğü, Karaseki, Karacaoğlu Kuyusu, Paşa Hatun, Ahi Kuyu, Bostanboğazı, İlanluca, Söğütçük, Zengibağı, Yassıviran, Beşağıl, Büyükyağan, Karahınlı Cunt Hacı, Tokluyüğü, Yavşanözü, Kalınağıl, Çiftlik, Ahmet Viranı, Pazarlı, Bozkır, Boğazköy, Ocakhasan, Gürcü, Tayılı, Aşağı Boğazköy, Yukarı Boğazköy, Çanaklı, Çimencik, Emirlü Kışlası, Uuznova, İkizli, Çiftağıl, Sarıyahşi Kışlası, Kiçiköy(diğer adıyla Keçiviran), Kısaviran, İçme, Fazıl Tepesi, Barandörtlükuyu, Sekizpınarı, Bağdatlu, İnişhisarı, Akçaşehir, Efirge, Burhaneddin.

Bu köylerde yaşayan kabile ve cemaatlerin dağılımı şöyledir:

Oymak/Aşiret/Cemâatin Adı	Yerleşme Yeri	Bağlı Olduğu Topluluk
Ayaş,Ayaşlı(Ayaşlu)	Yüreğir kazası( Adana sancağı), Adana, Silifke, Karataş kazaları(İçel sancağı), Söğüd kazası(Hüdâvendigâr sancağı)	Yörükân taifesinden
Bozdoğan,Bozdoğancı, Bozdoğanlı(Bozdoğanlu) Bozdoğan Yörükleri	İçel sancağı, Gülnar kazası (İçel kazası), Adana eyaleti, Sis sancağı, Kars-ı Meraş sancağı(Maraş eyaleti), Silifke kazası(İçel sancağı), Elvanlı kazası (Tarsus sancağı), Aydın sancağı, Zağra-i Eskihisar kazası (Paşa sancağı), Kars-ı Zülkadriye kazası(Kozan sancağı), Kayseriyye sancağı, Çukurova, Edirne kazası (Paşa sancağı)	Konar-Göçer Yörükân taifesinden
Bozdoğanlı cemaatı, Kerimoğulları aşiretindendir.
Bozkır,Bozkur,Bozkırlı(Bozkırlu), (Bozkır Yörükânı)	Gülnar kazası (İçel sancağı), Ermenek kazası ( İçel sancağı), İçel, Adana, Kırşehri, Bozok, Tarsus, Sis, Konya, Karaman, Beğşehir, sancakları,Sinanlı ve Silifke kazaları	Türkmân Yörükânı taifesinden
Bozkır yörükânı cemaatı, İçel sancağında Küre nahiyesinde (Gülnar kazası) Sığırcık nâm mahalde olup yaylakları Anamur’da Kırkkuyu nâm mahaldir.
Çakır, Çakırlar,Çakırlı(Çakırlu), Çakırlılı, Çakırlulu	Kırşehri,Aksaray, Kayseriyye ve Bolu sancakları,Saruçam kazası(Adana sancağı),Meraş sancağı, Yalvac kazası(Hamid sancağı),Edirne kazası, Süleymaniye kazası(Musul eyaleti),Sinob kazası(Katamoni sancağı), Gümülcine kazası(Paşa sancağı), Niğde ve Kaarahisar-ı Şarkî sancakları, Bursa kazası(Hüdâvendigâr sancağı), Ulaş kazası(Tarsus sancağı), Siroz sancağı, Karahisar-ı Sahib sancağı, Erguvan kazası(Amasya sancağı),Pazarköyü kazası(Kocaeli sancağı), Biga sancağı, Toht kazası(Kengiri sancağı), Akşehir sancağı, Develi kazası(Niğde sancağı)	Konar-Göçer Ekrâd Yörükânı taifesinden
Hacıhasan,Hacıhasanlar, Hacıhasanlı(Hacıhasanlu), Hacıhasanoğulları	Kütahya, Meraş, Diyarbekir, Adana, Tarsus, Sis, İçel, Karaman sancakları, Koçhisar kazası(Aksaray sancağı),Zağfiranbolu kazası(Kastamoni kazası), Buladan karyesi(Kütahya sancağı), Denizli kazası(Kütahya sancağı),Yeni İl kazası(Sivas sancağı),Sarayköy kazası(Kütahya sancağı)	Türkmân Yörükânı taifesinden
Kalkanlı(Kalkanlu)	Teke, Kerkük ve Ankara sancakları	Yörükân taifesinden
Karaenbiyâlı(Karaenbiyâlu)	Adana eyaleti	Yörükân taifesinden
Karamehmed,Karamehmedli (Karamehmedlü),Karamihmad (Karamihmadlı,Karamihmadlu)	Adana, Sis sancakları, Çorlu kazası(Vize sancağı)	Yörükân taifesinden
Kayırcanlı,Kayırlar,Kayırlı (Kayırlu), Kayarlar(Kayarlu),Kayırcan,Kayırca nlı (Kayırcanlu)	Adana ve Tarsus sancakları,Yüreğir kazası (Adana sancağı), Kepsud kazası(Hüdâvendigâr sancağı), Aksaray sancağı, Balasun kazası(Beğşehri sancağı)	Yörükân taifesinden
Runkuş,Runkuşlu(Rumkuş)	Yüreğir kazası(Adana sancağı), Adana eyaleti, Haymana kazası(Ankara sancağı)	Yörükân taifesinden

Yukarıda sıralanan köylerden Gevher’de “ küçük Runkuş kabilesinden Ali Hanlı cemaati ”, Karaseki’de “ Bozkırludan Körtü cemaati ”, Çiftlik’te “ Runkuş kabilesinden Kayırcanlu cemaati ”, Sarıyahşi Kışlası’nda “ Kayırcaklu cemaatine mensup 37 kişi ile Erdivanlı cemaatine mensup 4 mükellef erkek ”, Kiçiköy’de “ Kayırcaklu cemaati ” oturmaktadır. 1584’te Sarıyahşi ve Sarıyahşi’ye komşu köylerde yaşayan kabile ve cemaatler ise şöyledir:

Kabile	Cemaat
Bozdoğan	Araplar Bucaklı Iğdır İldurlu
Bozkırlu	Alemüddin Ayaşlu Barsaklar Celaürlü/Celayirli Çakakçı Fakihli Gönder Hacılu Gönderışıklı Görkler Hacı Hasanlı Hisarbeylü Kalkanlı Kamatlı Kara Mehmetlü Karaenbiyalı Karaisalı Karasultanlı Kaydamuş Körtü Sultanlı
Hintlü	Bendelü Yedekler Köseler Serik Nogeran
Runkuş	Ali Hanlu Erdivan İlyas Fakih Karakışla Kayırcaklu Kayırcanlı Oğlakkişi

Osmanlı Devleti kayıtlarına göre, 1584 yılı itibariyle Sarıyahşi’ye ilk yerleşenler Runkuş kabilesinin Kayırcaklu cemaatine mensuptur. Karaseki’de Bozkırludan Körtü cemaati, Kiçiköy(bugünkü Keçiköy)’de Kayırcaklu cemaati yaşamakta idi.

Yer (şehir, köy, dağ, tepe, akarsu, kaynak, pınar, orman, deniz, ada, ülke vb.) adlarının kökeni, anlam ve gramer yapısı ile uğraşan bilim dalı olan yer adları bilimi (toponomi), ad bilimi(onomastik) çalışmaları içinde önemle bir yere sahiptir. Çünkü bu alandaki çalışmalardan yalnızca “ geçmişe ait bilgiler edinilmekle kalmamakta, dil tarihine, yerleşme tarihine, ülkenin etnik yapısına ilişkin önemli ip uçları da elde edilmektedir.”

Sarıyahşi’deki mevki(yer) isimlerinden Karaseki, Keçiköy ve Rumkuş adlarının var oluş sebeplerini ve değerlerini herhâlde anlamaya başlamış olmak gerekir.

Sarıyahşili aklı selim sahibi hemşehrilerimden istirhamım şudur: Sarıyahşi’de kullanılan yer adları ve adlarını lütfen tarafıma bildiriniz. Ben aciz de kazandıklarımı Sarıyahşi’nin dün-bugün-yarın bütünleşmesinde rahatlıkla kullanabileyim…